Προλακτίνη και διατροφή

Τι είναι η πολακτίνη;

Η προλακτίνη είναι μία ορμόνη υπεύθυνη για την γαλουχία (παραγωγή γάλακτος από τον μαστό της μητέρας), την ανάπτυξη του μαστού, και εκατοντάδες άλλες λειτουργίες και ενέργειες που απαιτούνται για την διατήρηση της ομοιόστασης (ρύθμιση και διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος). Η έκκρισει αυτής γίνεται μέσω της υπόφυσης με έλεγχο και ρύθμιση από τον υποθάλαμο, με τη μεσολάβηση της ντοπαμίνης. 

Τι προκαλεί έκκρισει της προλακτίνης;

Η διέγερση της θηλής, το φως, η όσφρηση, και το στρες αυξάνουν ή προκαλούν σύνθεση της προλακτίνης.  Άλλοι παράγοντες που που διεγείρουν την παράγωγη αυτής περιλαμβάνουν την απελευθέρωση θυρεοτροπίνης, τα οιστρογόνα (π.χ σε εγκυμοσύνη), και φάρμακα που λειτουργούν ως ανταγονιστές ντοπαμίνης, όπως αντιψυχωσικά. Οι άνδρες έχουν γενικά χαμηλά επίπεδα προλακτίνης όπως και η μη θηλάζουσες και εγκυμονούσες γυναίκες. Η αύξηση της ορμόνης αυτής χωρ΄ίς κάποια φυσιολογική αιτιολογία, υποδηλώνει μια πιθανή υποκείμενη παθολογική διαδικασία όπως, ένα αδένωμα της υπόφυσης ή κάποια φαρμακευτική αγωγή. 

Αυξημένες τιμές προλακτίνης / Υπερπρολακτιναιμία.

Η αυξημένες τιμές προλακτίνης όπως έχει είδη αναφερθεί, μπορεί να είναι φυσιολογική, παθολογική ή ιδιοπαθής αιτιολογίας. Υπερπρολακτιναιμία ορίζεται όταν τα επίπεδα αυτής σε περίοδο νηστείας ξεπεράσουν τα όρια που καθορίζονται από το κλινικό εργαστήριο για άνδρες, γυναίκες, παιδιά ανάλογα με την περίσταση. Τα αυξημένα επίπεδα μπορεί να οφείλονται σε παθολογικούς παράγοντες ή ακόμη και σε αυξημένο άγχος. !!!ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟ ΑΓΧΟΣ!!! Το άγχος συνδεέται άμεσα με παθογόνες καταστάσεις που αφορούν την προλακτίνη, αφού το έντονο άγχος έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση αυτής. 

Τι προκαλούν τα αυξημένα επίπεδα προλακτίνης; 
Τα συμπτώματα που σχετίζονται με αυξημένα επίπεδα προλακτίνης ποικίλουν από κανένα σύμπτωμα σε σοβαρές, έντονες κλινικές επιπλοκές. Μερικά από τα συμπτώματα είναι η ολιγομηνορροία, αμηνορροία (παύση έμμηνου ρύσης), γαλακτορροία, μειωμένη λίμπιντο, υπογονιμότητα, μειωμένη οστική μάζα, υπερφαγία. Στους άνδρες μπορεί να εμφανιστεί στυτική δυσλειτουργία, μειωμένη λίμπιντο, υπογονιμότητα, γυναικομαδτία, μειωμένη οστική μάζα και σπάνια γαλακτορροία  (γαλακτώδης έκκριση των θηλών που δεν σχετίζεται με την φυσιολογική παραγωγή γάλακτος λόγω θηλασμού).

Διατροφή και προλακτίνη

Όπως έχει ήδη σημειωθεί, μία από τις επιπτώσεις της υπερπρολακτιναιμίας είναι τα υπερφαγικά επεισόδια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση βάρους και λίπους σε επίπεδα παθολογικά. Συμπερασματικά λοιπόν, η υπερπρολακτιναιμία σαμποτάρη την όποια προσπάθεια απώλειας βάρους λόγο του ότι αυξάνει την όρεξη, αφού επηρεάζει τον μεταβολισμό, πράγμα που προκαλεί και αύξηση εναπόθεσης λίπους. 

Θεραπεία

Η αντιμετώπιση της υπερπρολακτιναιμίας έχει να κάνει με την αναζήτηση και επίλυση του αιτίου που την προκαλεί. Όταν δεν υπάρχει κάποια αιτία τότε αυτό που προτείνεται είναι η συχνή παρακολούθηση των επιπέδων προλακτίνης. 

Διατροφή & Προλακτίνη

Μία σωστή και ισσοροπημένη διατροφή θα επιφέρει θετικά αποτελέσματα όσο αφορά την διαχείριση βάρους που πιθανόν να έχει επηρεαστεί λόγο αυξημένης προλακτίνης. Σημαντικό στο σημείο αυτό να αναφερθεί ότι πολλές επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει έντονη συσχέτισει αύξησης προλακτίνης με το βάρος. Πέραν του ότι η προλακτίνη μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση ΄βάρους, το αυξημένο βάρος από την άλλη έχει φανεί να ανεβάζει ακόμα περισσότερο τα επίπεδα της προλακτίνης, ενώ η μείωση του βάρους σε υιγή επίπεδα έχει αποδειχθεί να μειώνει ή γενικ΄α να αποτρέπει την περεταίρω αύξηση αυτής. Τα τρόφιμα που έχει αποδειχθεί να μειώνουν τα επίπεδα προλακτίνης είναι γενικά υψηλά σε ψευδάργυρο που περιέχεται στα οστρακοειδή, μοσχάρι, γαλοπούλα και φασόλια. Είναι επίσης σημαντικό να λαμβάνετε άφθονη ποσότητα Β6, επομένως τροφές όπως οι πατάτες, οι μπανάνες, ο άγριος σολομός, το κοτόπουλο και το σπανάκι μπορούν να βοηθήσουν στην ενίσχυση αυτών των επιπέδων βιταμινών.

Αυγουστίνα Παναγιώτου 

Κλινική Διαιτολόγος